Hương phụ vị cay, hơi đắng, hơi ngọt, tính bình, nhập kinh Can, Tỳ, Tam Tiêu. Công năng sơ can giải uất, điều kinh chỉ thống, lý khí điều trung, mà sức mạnh tán ứ hoạt huyết của nó đặc biệt mạnh mẽ. “Bản Thảo Cương Mục – Bộ Thảo” quyển thứ mười bốn gọi nó là “chủ soái lý khí điều trị các bệnh khí”, Nhan lão thường dùng hương phụ để đồng điều trị Can Tỳ, khí huyết, đạt được nhiều ca bệnh có hiệu quả.
I [Dùng Thuốc Tâm Đắc]
1/ Nữ Khoa Chủ Soái: Nhan lão cho rằng khí của hương phụ bình mà không hàn, hương mà có thể xông lên, vị cay có thể tán, hơi đắng có thể giáng xuống, hơi ngọt có thể hòa hoãn. Khi kết hợp với thương truật, xuyên khung có thể giải các uất kết, kết hợp với nhân sâm, bạch truật có thể bổ khí, kết hợp với địa hoàng, đương quy thì bổ huyết, giỏi điều kinh chỉ đới, lý hư thai sản, là thuốc quan trọng trong các bệnh phụ khoa.
2/ Thiện Tiêu Tích Tụ: Hương phụ vị cay khí thơm, có thể tán can uất, có thể tiêu tích tụ. Nhan lão nói nó là “huyết trung chi khí dược, lâm sàng điều trị lao hạch, bướu cổ, u xơ tử cung,… thường dùng hương phụ, thanh bì, mẫu lệ phối hợp với thuốc hoạt huyết hóa ứ.
II. Tùy Chứng Phối Ngũ
(1) Đau Dạ Dày: Hương phụ nhập kinh Can Tỳ, có công năng hành khí chỉ thống. Nhan lão đề cao thuyết “trị vị bất viễn can” (trị dạ dày không xa rời can), cho rằng đau dạ dày phần lớn do can vị bất hòa gây ra, thường dùng hương phụ phối hợp với phật thủ, lục ngạc mai,… để sơ can lý khí. Đối với chứng hàn ngưng khí trệ phạm vị, thì phối hợp với cao lương khương, phương như Lương Phụ Hoàn.
(2) Kinh Nguyệt Không Điều Hòa: Can chủ sơ tiết mà tàng huyết. Nhan lão điều trị phụ nữ kinh nguyệt hoặc sớm hoặc muộn, hoặc đau bụng trước kỳ kinh, thường dùng hương phụ cùng với xuyên khung, bạch thược, đương quy, ích mẫu thảo,… vừa có thể điều kinh vừa có thể chỉ thống.
(3) U Xơ Tử Cung: Phụ nữ lấy huyết làm gốc, nếu khí trệ huyết ứ, lâu ngày có thể dẫn đến u xơ tử cung. Nhan lão trị chứng này phần lớn từ khí huyết luận trị, thường dùng hương phụ, thanh bì để sơ đạt can khí, tam lăng, nga truật để hoạt huyết hóa ứ, hỗ trợ thêm miết giáp, mẫu lệ, côn bố để nhuyễn kiên tán kết. Kiên trì dùng thuốc, phần lớn có thể có hiệu quả.
III. Sử Dụng Phương Pháp và Liều Lượng
(1) Thố Chích Tăng Hiệu: Sao giấm lực chỉ thống tăng cường.
(2) liều lượng: 6-9g.
Thọ Khang Đường chuyên sỉ và lẻ thuốc bắc chính phẩm, thuốc bắc loại một tại Sài Gòn.
Tiệm thuốc bắc Quận 2 số 94 Vũ Tông Phan, Phường An Phú, Quận 2
