Tô diệp có tính vị cay, ấm, đi vào kinh Phế, Tỳ. Công năng phát biểu tán hàn, lý khí hòa doanh. Nhan lão trên lâm sàng thường dùng để điều trị ngoại cảm ho, bệnh thấp trở vị quản.
[Dụng dược tâm đắc]
* Thông đạt nội ngoại, Phế Vị đồng trị: Tô diệp tính nhẹ mà vị đậm, tính nhẹ thì hướng lên trên, bên ngoài tán phong hàn, vị đậm thì hạ xuống, điều hòa tỳ vị bên trong, làm thông khí, dễ chịu vùng thượng vị, giảm đầy bụng. Có thể nói là vị thuốc thông đạt cả trong lẫn ngoài, đồng thời chữa trị cả phế và vị. Nhan lão thường dùng để điều trị ngoại cảm do đờm và thức ăn đình trệ gây ra.
* Phương hương hóa trọc. Lá tía tô vị cay, tính ấm, hương thơm mạnh mẽ, giỏi hóa giải ẩm thấp trọc. Trên lâm sàng, Nhan lão gặp những người có rêu lưỡi trắng nhớt, ăn uống không ngon miệng, thường dùng lá tía tô và lá bạc hà chung, mỗi khi dùng đều có hiệu quả loại bỏ ẩm thấp.
* Ví dụ về phối hợp thuốc tùy theo chứng bệnh
(1) Ho do ngoại cảm: Phế là nơi chứa đờm, Tỳ là nguồn sinh ra đờm, vì vậy có phương pháp chữa ho bắt đầu từ việc hóa thấp kiện tỳ. Có thể nói là dùng nhiều lần đều có hiệu quả. Nhan lão chú trọng dùng tiêu thực hóa đờm để trị ho, thực sự là độc đáo và khéo léo. Vì khi vị bị đình trệ thức ăn, nó sẽ trào lên phế, làm tắc nghẽn phế khí, gây ra ho, thở gấp, ăn ngủ đều kém. Nhan lão cho rằng lá tía tô vừa có thể tuyên phế vừa có thể hóa trọc, đồng thời trị cả phế và vị. Mỗi khi dùng thường thêm vào Chỉ Khái Tán, Nhị Trần Thang để trị ho do ngoại cảm, rất hiệu quả.
(2) Đau tức vùng thượng vị: Tỳ Thổ là gốc của hậu thiên, thích ấm và ghét ẩm. Lão Nhan cho rằng đau tức vùng thượng vị phần lớn là do khí trệ thấp trở gây ra. Khí trệ thì thấp thịnh, thấp thịnh thì khí càng trệ. Trên lâm sàng thường dùng lá tía tô và lá bạc hà để phương hóa thấp, thêm vào bài thuốc Sài Hồ Sơ Can Ẩm, có hiệu quả gấp đôi với công sức bỏ ra.
* Phương pháp sử dụng và liều dùng: Sắc nước uống, 3~9g.
Thọ Khang Đường chuyên sỉ và lẻ thuốc bắc chính phẩm, thuốc bắc loại một tại Sài Gòn.
Tiệm thuốc bắc Quận 2 số 94 Vũ Tông Phan, Phường An Phú, Quận 2
