Toan Táo Nhân dùng sống vị toan, tính bình, công hiệu thanh can đởm hư nhiệt, ninh tâm an thần; dùng sao thì ích khí dưỡng huyết, liễm hãn ninh tâm. Nhan Lão lâm sàng trị liệu hư phiền mất ngủ, kinh quý chính sung, phiền khát, hư hãn đều có hiệu quả.
I. Dụng dược tâm đắc
1. An thần định hồn Táo nhân có tính bình, vị ngọt và chua, quy vào kinh Tâm và Can. Nhan lão cho rằng táo nhân có công năng ích khí dưỡng huyết, là loại thuốc an thần bổ dưỡng. Vào Tâm có thể dưỡng tâm an thần, vào Can thì nhu can định hồn, được ứng dụng rộng rãi trong các chứng bệnh như hồi hộp, mất ngủ, hay mơ màng.
2. Toan thu chỉ hãn Táo nhân vị chua, tính sáp có thể chỉ hãn (cầm mồ hôi). Nhan lão trên lâm sàng dùng thuốc cố biểu để trị chứng mồ hôi ra không ngừng, thường gia thêm táo nhân để thu sáp cầm mồ hôi, vì cho rằng mồ hôi là tân dịch của tim.
II. Tuỳ chứng phối ngũ
(1) Mất ngủ: Táo nhân có thể dưỡng tâm thần, ích can huyết để ninh tâm an thần, là một vị thuốc an thần có tính chất bổ dưỡng hiệu quả. Nhan lão thường dùng táo nhân để điều trị các chứng tâm can huyết hư gây tâm phiền mất ngủ, có thể dùng đơn lẻ, nghiền thành bột, uống với nước sắc trúc diệp (lá tre), có thể đạt hiệu quả. Nếu mất ngủ do can hư có nhiệt, có thể dùng chung với tri mẫu, phục linh… như bài thuốc “Toan Táo Nhân Thang”; kiêm chứng tâm tỳ khí hư, thường phối hợp với đương quy, hoàng kỳ, đảng sâm; kiêm chứng tâm thận bất túc, âm hư dương kháng, thường phối hợp với mạch môn đông, sinh địa, viễn chí…
(2) Kinh quý, Trống ngực: Nhan lão thường dùng táo nhân để điều trị các chứng bệnh tim mạch như tim hồi hộp không yên, ngực muộn tức ngực đau, nặng thì trống ngực, khó ngủ về đêm… Nếu tâm huyết bất túc thường phối với thục địa, đương quy, xích thược, bạch thược…; huyết mạch ứ trở phối với hồng hoa, bồ hoàng, đan sâm…; dương hư huyết ứ phối với phụ tử chế, đảng sâm, xuyên khung…
(3) Loạn nhịp tim: Nhan lão trên lâm sàng điều trị loạn nhịp tim, thường thích dùng các loại thuốc an thần có nguồn gốc thực vật như táo nhân. Nếu âm hư thì phối mạch môn đông, sinh địa; khí hư thì phối đảng sâm, hoàng kỳ; dương hư thì dùng chung với phụ tử; huyết mạch ứ trở phối với hồng hoa, bồ hoàng, đan sâm…
(4) Tự hãn, đạo hãn: Nhan lão điều trị chứng đổ mồ hôi thường lấy lý luận “mồ hôi là tân dịch của tim” làm cơ sở dùng thuốc, giỏi dùng táo nhân, bá tử nhân… để điều trị các loại chứng đổ mồ hôi, phát hiện có tác dụng liễm hãn (cầm mồ hôi) nhất định, thường phối hợp với đảng sâm, ngũ vị tử, sơn thù du… dùng chung.
III. Sử dụng phương pháp và dùng lượng: Sắc nước uống, 6~15g.
Thọ Khang Đường chuyên sỉ và lẻ thuốc bắc chính phẩm, thuốc bắc loại một tại Sài Gòn.
Tiệm thuốc bắc Quận 2 số 94 Vũ Tông Phan, Phường An Phú, Quận 2
