Đào nhân vị đắng, ngọt, bình, có ít độc, quy kinh Tâm, Can, Đại tràng. Công năng hoạt huyết khứ ứ, giỏi phá huyết ứ, tán mà không thu; lại có thể nhập Đại tràng kinh nhuận tràng thông tiện, khai kết thông trệ, trị huyết khô tiện bế, huyết táo tiện nan. Nghiên cứu của Nhan lão thường dùng nó để điều trị các loại bệnh biến do can uất huyết ứ gây ra.
I [Dụng dược tâm đắc]
* Nhuận táo khứ ứ chi yếu dược Đào nhân vị đắng có thể tả huyết nhiệt, thể nhuận có thể tư nhuận tràng táo, nhuận táo mà hoãn can, Nhan lão trong lâm sàng thường dùng đào nhân điều trị đàm nhiệt hỗ kết gây ra các chứng bệnh như trúng phong, hung tý.
* Chỉ khái hóa đàm Đào nhân nhập Đại tràng kinh, công năng nhuận tràng thông tiện, Nhan lão cho rằng Phế và Đại tràng tương biểu lý, phàm phế nhiệt khái suyễn đàm đa, kiêm có tiện bí, có thể dùng đào nhân thông phủ tiết nhiệt, khiến đàm nhiệt từ hạ mà giải.
II Tùy chứng phối ngũ
(1) Trúng phong: Nhan lão cho rằng bệnh cơ trúng phong phần nhiều do “dương khí giả, đại nộ tắc hình khí quyết, nhi huyết uất ư thượng, sử nhân bạc quyết” («Tố vấn · Sinh khí thông thiên luận thiên»), điều trị trúng phong can dương thượng kháng, đàm nhiệt nội trệ, phủ khí bất thông giả, thường dùng đào nhân phối ngũ Quế chi, Mang tiêu, Đại hoàng đẳng, vừa có thể hoạt huyết hóa ứ khứ lạc trung ứ huyết, lại có thể thông phủ tiết nhiệt trục tràng trung trọc, có thể nói là nhất cử lưỡng đắc.
(2) Cuồng chứng: Nhan lão cho rằng cuồng chứng do đàm hỏa gây bệnh, khí trệ lâu ngày thành ứ, đào nhân khả phối ngũ Xích thược, Sài hồ đẳng dĩ hoạt huyết hóa ứ thông lạc, như Điên cuồng mộng tỉnh thang.
(3) Si ngốc: Nhan lão cho rằng khí huyết nghịch loạn, ngưng trệ não khí, ứ trệ thanh khiếu gây bệnh si ngốc, lâm sàng phối ngũ Hồng hoa, Xích thược, Xuyên khung đẳng đồng dụng, dĩ hành khí hoạt huyết, khứ ứ khai khiếu.
(4) Đầu thống: Đầu vi cao điên, duy phong khả chí, phong tà thượng phạm, cửu tắc nhập lạc, khí huyết ứ trệ nhi phát vi đầu thống. Nhan lão cho rằng trị phong chi pháp, cập kỳ cửu giả, tức đương hoạt huyết, nãi trị phong tiên trị huyết chi ý, thường phối ngũ Xích thược, Xuyên khung đẳng dĩ hoạt huyết thông lạc, khứ phong chỉ thống.
(5) Hung tý: Nhan lão điều trị hung tý đản kiến tâm huyết ứ trở chi chứng, dĩ hoạt huyết hóa ứ, tuyên sướng khí cơ, thăng thanh giáng trọc vi thủ, khí huyết lưu thông quán xuyến thủy chung. Thường thủ Huyết phủ trục ứ thang gia giảm dĩ hóa ứ thông mạch, đối hung tý kiêm tiện bí giả, tắc trọng dụng đào nhân, hạnh nhân, ma nhân đẳng.
Thọ Khang Đường chuyên sỉ và lẻ thuốc bắc chính phẩm, thuốc bắc loại một tại Sài Gòn.
Tiệm thuốc bắc Quận 2 số 94 Vũ Tông Phan, Phường An Phú, Quận 2
