Ích mẫu thảo vị đắng, cay, tính hơi hàn, quy kinh can, tâm, bàng quang, nhập huyết phận, có công năng hoạt huyết điều kinh, lợi thủy tiêu thũng, thiện trị thủy ứ hỗ kết chi thủy thũng. “Bản thảo tiện độc – thấp thảo loại” viết “Ích mẫu thảo, tiêu ứ hóa thủy là sở trường”, thầy thuốc Nhan lão lâm sàng thường lấy công năng hoạt huyết lợi thủy của nó để điều trị nhiều chứng bệnh tạp, đạt hiệu quả rõ rệt.
[Dùng thuốc tâm đắc]
* Phụ khoa yếu dược: Nhan lão đề cao lời của Nghiêm Dụng Hòa trong “Trùng đính Nghiêm thị tế sinh phương – phụ nhân môn”cho rằng phụ nữ can uất huyết trệ, thường có thấp tà nội cư, ích mẫu thảo có công năng hoạt huyết, lại có thể khử thấp, thích hợp với các chứng bệnh kinh đới thai sản, cho nên gọi là ích mẫu.
* Thông lợi tiểu tiện: Nhan lão cho rằng ích mẫu thảo tính trơn mà lợi, giỏi thông lợi tiểu tiện để điều trị nhiều chứng thủy thũng, chỉ có điều vị nhạt lực mỏng, mỗi khi dùng cần liều lượng lớn, mới có thể đạt hiệu quả.
II Phối hợp theo chứng bệnh ví dụ:
(1) Thủy thũng: Tuân theo ý chỉ của “Kim quỹ yếu lược – thủy khí bệnh mạch chứng tịnh trị” “huyết bất lợi thì thành thủy”, Nhan lão cho rằng thủy ắt có ứ, phàm thủy thũng lâu ngày không khỏi thì phải tìm từ huyết phận. Thường dùng ích mẫu thảo, giáng hương, tô mộc, trạch lan và các vị thuốc hoạt huyết lợi thủy khác để điều trị thủy thũng, ví dụ như tâm thủy, hoặc thủy thũng do bệnh gan, bệnh thận gây ra, đều có hiệu quả rõ rệt.
(2) Kinh nguyệt không đều: Nhan Lão cho rằng phụ nữ lấy can làm gốc, ích mẫu có thể đại bổ can, hoạt huyết hóa ứ, thường được dùng chung với bài thuốc Tiêu Dao Tán để điều trị kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, bế kinh, và có hiệu quả tốt.
III. Cách dùng và liều lượng
(1) Lưu ý khi sử dụng: Phụ nữ có thai không nên dùng, người huyết hư không ứ trệ nên thận trọng khi dùng.
(2) Liều lượng: Sắc nước uống, 10-30g.
Thọ Khang Đường chuyên sỉ và lẻ thuốc bắc chính phẩm, thuốc bắc loại một tại Sài Gòn.
Tiệm thuốc bắc Quận 2 số 94 Vũ Tông Phan, Phường An Phú, Quận 2
